6 ZDARZEŃ – Mirosław Filonik

6 zdarzeń to rekonstrukcje 6 prac Mirosława Filonika z okresu działań w grupie Neue Bieremiennost, w latach 1986-1988, którą artysta współtworzył razem z Mirosławem Bałką i Markiem Kijewskim. Kontestacyjne wystąpienia grupy z absurdalnym poczuciem humoru i nietrwałymi realizacjami znane są bardziej w formie dokumentacji niż, niezachowanych w większości, prac.  Przypomnieniem tych ostatnich są umieszczone w gablotach makiety Filonika, w skali 1: 20, w których autor podejmuje próbę odtworzenia efemerycznych rzeźb i aranżacji przestrzennych. Kolejne „zdarzenia” z ich ulotną formą i prowokacyjnym charakterem należały do sztuki funkcjonującej zarówno poza oficjalnym jak i opozycyjnym obiegiem, w ironicznym dystansie wobec retoryki władzy i ówczesnej „przykościelnej” opozycji. Aranżacje i rzeźby Filonika metaforycznie opowiadały o schyłkowym peerelu, z jego bylejakością, sztucznym blichtrem i pojawiającymi się oznakami „plastikowego” kapitalizmu. Gorzko rozprawiały się z odchodzącym systemem, nie pokładając jednocześnie nadziei w nadchodzącym kapitalizmie. Poprzez swoją formę i materiały, takie jak papier, plastik, tkanina, zawierały w sobie to, co typowe dla momentów przejściowych – nietrwałość, efemeryczność, prowizoryczność. 6 Zdarzeńprzypomnianych na wystawie jest próbą odtworzenia fragmentu pewnego fenomenu, ulotnego i niezbyt dokładnie opracowanego, ale od niedawna coraz częściej przywoływanego i odzyskiwanego dla historii sztuki współczesnej i jej tradycji.   

Wystawa obejmuje m.in. rekonstrukcje Honolulu Baboon (1986) –  aranżacji przestrzennej z ruchomą rzeźbą pokazanej po raz pierwszy w Pracowni Dziekanka w Warszawie, rekonstrukcję aranżacji z rzeźbami – Święte Ptaki Pana Franciszka i Dziwka  postawiona na głowie (1986) – prezentowanej podczas wystawy Neue Bieremiennost na rzecz Wszystkich Świętych w Galerii Wielka 19 w Poznaniu, rekonstrukcję aranżacji Morderstwo w czerwonym pokoju (1987) zrealizowanej na wystawę  Co słychać  w dawnych zakładach Norblina w Warszawie i  makietę aranżacji przestrzennej – Pałacożerca (1987) wykonanej wspólnie z Mirosławem Bałką na wystawęNeue Bieremiennost na rzecz Jeana Bedela Bokassy i prezentowanej w Galerii Stodoła w Warszawie.

Mirosław Filonik – ur. 1958 roku w Białymstoku. W latach 1980-1985 studiował w Warszawskiej ASP na wydziale rzeźby, gdzie poznał Mirosława Bałkę i Marka Kijewskiego, z którymi pod koniec studiów założył grupę Neue Bieremiennost. Dyplom z rzeźby uzyskał w pracowni Jana Kucza na podstawie pracy Bez tytułu, którą stanowiła aranżacja w opuszczonym domu w Żukowie. Do 1988 działał w obrębie grupy Neue Bieremiennost, z którą wystawiał swoje najważniejsze prace z tego okresu:  1000 żółtych rąk i Huśtawka (1986), Honolulu Baboon (1986), Neue Bieremiennost na rzecz Wszystkich Świętych (1986), wspólnie z Mirosławem Bałką  zrealizował dwie prace: Pałacożerca (1987) i Ich bin Wolf (1988). Poza grupą zaprezentował pracę Morderstwo w czerwonym pokoju w ramach głośnej wystawy Co słychać?  (1987). Od końca lat 80. zaczął realizować  instalacje ze świetlówkami, pierwszą była praca Bez tytułu prezentowana na wystawie Uczucia w  1989. Od tamtego czasu wykonał kilkadziesiąt instalacji operujących światłem, symboliką znaków i form geoetrycznych, m.in. Krzyż w na Biennale Sztuki Nowej w Zielonej Górze, następnie w Kotka (Finlandia) i Hamburgu (1990), Daylight na Hotelu Sztuki w Łodzi (1990) i w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki  w Warszawie (1993), Blue Light System na gmachu uniwersyteckim w Białymstoku (1995), Daylight System na budynku Królikarni w Warszawie (1996) i  wieżach CSW Zamku Ujazdowskiego w Warszawie (1997).