JÓZEF ROBAKOWSKI
ĆWICZENIE NA DWIE RĘCE

film-performans 16 mm
1976

Praca prezentowana w formie dwukanałowej projekcji należy do serii zapisów biologiczno-mechanicznych, w których kamera traktowana jest jako przedłużenie ciała filmującego. Performans został zrealizowany w Łodzi w okolicach szkoły filmowej. Artysta, idąc, wymachiwał trzymanymi w obu rękach kamerami, zdając się całkowicie na ich niekontrolowany zapis własnej ekspresji. W sprzężeniu z ciałem i oderwaniu od oka kamera stawała się narzędziem zapisu psychofizycznych stanów autora. Rok później artysta sformułował ideę tego rodzaju rejestracji, łączących mechaniczne medium kamery z biologicznym medium ciała i przede wszystkim „zupełnie niekontrolowanych zmysłem wzroku”. Obrazy niezapośredniczone widzeniem oka i nawykami percepcji wzrokowej ujawniały, jak pisał, „więcej niż wiem, widzę i czuję”*. Rejestracje powstałe w efekcie pracy kamery poruszanej i kierowanej ruchem ciała oferowały odbiorcy możliwość współodczuwania emocji, biologicznej energii i fizycznych ograniczeń filmującego. Doświadczenia w zakresie zapisów mechaniczno-biologicznych miały kontynuację w kolejnych filmach i wideo, m.in. Po linii (1976), Taniec z drzewami (1985), Ojej! Boli mnie noga (1990).

* Józef Robakowski, Zapisy mechaniczno-biologiczne, 1971, przedruk w: Józef Robakowski. Vital-Video, kat. wyst., Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 1993, s. 34.